Empathie, viermaal is scheepsrecht!

Herken je dit: je bent lekker je verhaal aan het vertellen en wat stoom af te blazen en opeens begint je gesprekspartner allemaal oplossingen te bedenken? Negen van de tien keer oplossingen waar je zelf ook al lang aan gedacht hebt? Irritant he!?

En nu even eerlijk, hoe vaak betrap je jezelf erop dat je ongevraagd advies zit te geven..? Oeps… 🙂

Ongevraagd advies

Advies geven doen we natuurlijk met de beste der intenties. We willen dolgraag helpen en bijdragen aan het welzijn van onze vrienden en familie dus zodra iemand met een probleem komt willen we dat varkentje meteen wassen. Het lijkt allemaal zo simpel: hij een probleem, ik een oplossing, klaar! Maar waar komt die irritatie dan vandaan?

Sympathie

Een andere optie is meeleven: “Ow, jeej wat naar voor je. Hé, dat dat jou nou weer moet overkomen. Oh, balen zeg! Ah, laat je niet kisten, joh.” Opnieuw uitingen uit liefde en met prachtige intenties. Toch word ik hier meestal niet warm van. Ik voel me dan vaak nog meer een slachtoffer en krijg meteen de neiging de boel te bagatelliseren en de ander(en mezelf) te gaan overtuigen dat het allemaal wel meevalt.

Neem eens verantwoordelijkheid!

De derde variant is vooral mijn eigen valkuil. Nadat ik Avatar had gedaan en ik me bewust geworden was van eigen verantwoordelijkheid over je gevoelens en je leven werd ik een soort verantwoordelijkheidspriester. Elke keer dat iemand boos of verdrietig was of kritiek op iemand had ging ik vertellen dat dat zijn/haar eigen verantwoordelijkheid was en dat ze dat prima zelf op kunnen lossen. Hoewel het waar is(in mijn ogen) werd dat niet vaak goed ontvangen.

Hoe dan wel?

Toen ik helder had dat bovenstaande drie manieren niet het effect hadden wat ik graag wilde, was ik steeds vaker stil en luisterde ik gewoon. Op zich vind ik dat nog steeds een prettige manier van er voor iemand zijn. Het nadeel is dat de verteller toch graag een reactie krijgt. En dan? Dan verviel ik weer in bovenstaande mogelijkheden.

Toen ik voor het eerst met Geweldloze Communicatie in aanraking kwam kreeg ik een vierde manier aangereikt, waar ik heel dankbaar voor ben. Het enige wat je hoeft te doen is ‘jezelf’ uit je reactie te halen. Niet meer: ik heb een oplossing, ik vind het vervelend of ik weet hoe het zit, maar:

* tromgeroffel*

“Voel je je … omdat je het zo belangrijk vind dat …..?”

Empathie

Ineens heeft de verteller het idee dat het echt over hem/haar gaat en hij gezien wordt in wat hij vertelt. Ineens is er ruimte voor het verhaal, zonder concurrentie van oplossingen, advies of meelevende teksten! Vaak is dit het enige wat de ander wil, even gehoord worden!

Natuurlijk is het best spannend om deze manier te gebruiken. Je moet namelijk goed luisteren en dan nog eens een gok doen naar de gevoelens en behoeften van de ander. Je hebt kans dat je totaal de plank misslaat en dat is best eng, we doen niet graag iets fout.

Een kleine relativering hierop is dat het meer om de intentie gaat dan op het precies goed benoemen van de gevoelens en behoeften. De verteller ziet hoe erg je je best doet hem te begrijpen en er voor hem te zijn.

Probeer de ander niet te veranderen

Een ander verschil met de eerste drie manieren is dat je de ander niet probeert te veranderen. De andere drie manieren zeggen eigenlijk: je moet niet verdrietig/boos zijn, want er is een oplossing, dus wordt maar snel weer blij. Je onderliggende boodschap is dus: het is niet ok wat je doet/voelt.

Met ware empathie accepteer je juist alles wat er is. Volledig geaccepteerd worden, wauw, dat is een diep verlangen (in ieder geval van mij)! Wat een genot is zowel het ontvangen als het geven!

Als je zin hebt: Ga komende week eens kijken wat jouw favoriete manier van reageren is. Als je echt gemotiveerd bent: probeer eens dat nieuwe zinnetje!