Gisteren was ik naar de theatershow van Omdenken. Berthold, de bedenker van Omdenken, legt hier uit wat Omdenken is en na de pauze gaat hij in op communicatie vanuit Omdenk-perspectief. Dit tweede deel gaat het over spiegelen, meebewegen in het gedrag van de ander, en het tegenovergestelde: contrasteren. Het compenseren van gedrag wat je vindt dat de ander mist.
Ik vraag me eigenlijk af of het echt om het spiegelen, of rapport maken zoals het in de NLP heet, van het gedrag gaat. Ten minste zo belangrijk is dat om te kunnen spiegelen, je eerst aandacht moet besteden aan de ander, om te zien wat hij doet en waar hij uithangt. Naar mijn idee heb je dan al het grootste deel van de winst: je hebt contact gemaakt met waar de ander uithangt en dat maakt dat je je meer kan verbinden.
Het tegenovergestelde van spiegelen is dus contrasteren en ik betrapte me erop hoe vaak ik dat zelf doe. Een voorbeeld wat Berthold in de show ook gebruikte ken ik maar al te goed. Over het algemeen ben ik ’s ochtends eerder wakker dan mijn geliefde en dan ben ik ook echt WAKKER. Ik heb dan zin om te knuffelen, te spelen of te kletsen. Dit in tegenstelling tot mijn lief, die in haar woorden altijd nog even moet ‘uitdeuken’.
Waar ik mezelf dan regelmatig op betrap is dat ik EXTRA wakker en vrolijk ga doen, in de hoop haar daarin mee te krijgen. Ik vind haar dan dus niet wakker genoeg en dat ga ik compenseren, met het effect dat ze daar alleen maar chagrijnig van wordt. Contraproductief dus.. Net als duizend vragen stellen aan stille mensen, rustig en redelijk doen tegen boze mensen en iets te zelfverzekerd op verlegen mensen afstappen.
We denken vaak dat we dit doen om de ander te helpen maar volgens mij is dit niet zo. Volgens mij heeft het meer met ons eigen ongemak te maken. Als wij niet tegen stilte, boosheid of verlegenheid kunnen gaan we dat compenseren door het niet te zijn.
Volgens mij helpen we dus vooral onszelf, niet de ander. Zo heeft mijn vriendin helemaal geen probleem met haar ‘uitdeuken’ en ik wel! Eigenlijk laat je dus met je eigen gedrag zien dat de ander zich niet ok gedraagt. Door extra je best te doen om niet zo(als de ander) te zijn, veroordeel je eigenlijk zijn gedrag.Logisch dus dat het niet bijdraagt aan de verbinding.
Contrasteren levert mij dus nooit op wat ik graag zou willen. Spiegelen, als tegenovergestelde, werkt beter. Je laat non-verbaal zien dat het gedrag van de ander ok is(je doet het immers na) en je verdiept en verbind je met wat de ander doet, denkt en voelt.
Zo was er een paar jaar geleden een man die ik, niet geheel vrijwillig, regelmatig zag en sprak. Als ik met hem de dingen zou bespreken die mij echt bezig hielden, zou het meer een monoloog worden. Hij kon daar weinig mee. Echter door af te stemmen op waar hij mee bezig was en mijn natuurlijke nieuwsgierigheid in te zetten, kon ik toch wel een gesprek met hem voeren. Zelfs een gesprek waar ik met plezier op terugkeek. Ik sloot aan op zijn belevingswereld en daar kon hij heel enthousiast over vertellen.
Dit is misschien niet zuiver spiegelen, omdat ik niet zijn gedrag nadeed. Echter zoals ik net al begon is de intentie om aan te sluiten waarschijnlijk belangrijker dan het daadwerkelijk nadoen!
Let er maar eens op! Wanneer contrasteer jij?